Afscheid Martijn Ridderbos - Samen lezen voor de toekomst!
Beste collega’s, vrienden, familie en relaties,
Na vele jaren bij de Universiteit Leiden neem ik binnenkort afscheid als Vice-voorzitter van het College van Bestuur. In al die jaren heb ik mij ingezet om samen met elkaar te werken aan onze mooie universiteit. Mijn overtuiging is dat dit lukt als je elkaar wilt begrijpen en nieuwsgierig naar elkaar bent. Dat begint vaak met het vertellen van verhalen, want verhalen helpen ons de wereld en elkaar beter te begrijpen.
Lezen heeft altijd een grote rol gespeeld in mijn leven. Als kind verslond ik stripboeken zoals Kuifje, Suske en Wiske en Robbedoes. Via de stripboeken en ook de passie van mijn vader voor boeken en lezen werd ik enthousiast en heb ik de liefde voor lezen al vroeg in mijn leven ontdekt. Ook nu lees ik nog graag, en een recent boek dat veel indruk op me heeft gemaakt is ' Al het blauw van de hemel' van Mélissa Da Costa. Een prachtig boek over Emile waarbij jong-Alzheimer wordt vastgesteld en waarna hij besluit zijn familie en vrienden te ontvluchten door met een Volkswagen busje Europa in te trekken. Een aangrijpend boek over vriendschap, intens verdriet en liefde.
Daarom heb ik, in plaats van een cadeau, een ander verzoek voor mijn afscheid. Ik vraag jullie om bij te dragen aan een project van de Universiteit Leiden dat mij nauw aan het hart ligt. Het project van dr. Elise Swart en dr. Hannah De Mulder richt zich op het verbeteren van leesvaardigheid en leesplezier bij jongeren door hen via aansprekende materialen kennis te laten maken met klassieke verhalen. Het idee is om strips en korte teksten, zoals de stripversie van Don Quichot of De Aanslag, te gebruiken om leerlingen te motiveren langere, rijkere verhalen te lezen.
Dit project is belangrijk omdat het werkt aan het vergroten van de leesvaardigheid en de leesmotivatie van jongeren - iets wat in Nederland hard nodig is. Met jullie steun kunnen Elise en Hannah met hun team lessen ontwikkelen die jongeren helpen om lezen niet alleen als een schoolse taak te zien, maar als iets wat leuk en betekenisvol is. Ik hoop daarmee, net zoals dat bij mij is gelukt al heel vroeg in het leven van kinderen enthousiasme te ontwikkelen voor verhalen, fantasie en leesplezier.
Jouw bijdrage zorgt ervoor dat dit project werkelijkheid kan worden. Samen kunnen we ervoor zorgen dat verhalen blijven inspireren en verbinden, nu en in de toekomst.
Dank jullie wel voor de steun!
Martijn Ridderbos
Een derde van de 15-jarige scholieren behaalt niet het basisniveau begrijpend lezen. Daarom is dit onderzoek nu nodig!
In Nederland haalt een derde van de 15-jarige scholieren niet het basisniveau voor begrijpend lezen. Dit probleem wordt deels veroorzaakt door de groeiende invloed van sociale media, waardoor lange teksten voor jongeren steeds minder aantrekkelijk worden. Tegelijkertijd is leesvaardigheid essentieel voor succes op school en het functioneren in de maatschappij. Om dit probleem aan te pakken, zetten dr. Elise Swart en dr. Hannah De Mulder een innovatief onderzoek op met als doel om het lezen weer leuk en toegankelijk te maken voor jongeren.
Het onderzoek maakt gebruik van strips, zoals de Donald Duck-versie van "Don Quichot" en de graphic novel van "De Aanslag", als springplank om de leesinteresse onder jongeren te vergroten. De onderzoekers willen leerlingen stap voor stap verleiden om de overstap te maken naar langere en complexere teksten. Strips hebben de visuele aantrekkingskracht die nodig is om de eerste drempel te verlagen en bieden de mogelijkheid om leerlingen actief hun verbeeldingskracht te laten gebruiken. Uiteindelijk hopen Swart en De Mulder dat jongeren uit zichzelf de interesse ontwikkelen om dikkere boeken te lezen.
Leesvaardigheid beïnvloedt niet alleen de taalontwikkeling, maar ook de sociale ontwikkeling van jongeren. Swart benadrukt: ‘Lezen bevordert empathie en kritisch denken. Dit draagt bij aan sociale cohesie in de maatschappij. Een verminderde leesvaardigheid kan leiden tot laaggeletterdheid. Hierdoor zijn jongeren minder goed in staat zijn om actief deel te nemen aan de samenleving, bijvoorbeeld omdat ze bijsluiters niet begrijpen of nieuws niet kunnen volgen.’
Het onderzoek van Swart en De Mulder wordt mede mogelijk gemaakt door de Crowdfundingactie van Martijn Ridderbos. Voor zijn afscheid zamelt hij geld in voor dit project. Deze steun stelt de onderzoekers in staat om met een pilot te beginnen, die later kan worden opgeschaald bij extra financiering. De betrokkenheid van leerkrachten en leerlingen speelt een cruciale rol in het ontwikkelen van lesmaterialen die aansluiten op de belevingswereld van jongeren en hun horizon verbreden.
Dankzij deze interdisciplinaire samenwerking tussen taalwetenschappers en pedagogische experts bieden Swart en De Mulder een concrete oplossing voor de afnemende leesvaardigheid en leesmotivatie. Hun onderzoek is van groot belang in een tijd waarin zorgen over geplande bezuinigingen op onderwijs en onderzoek toenemen en draagt bij aan een betere toekomst voor jongeren in Nederland.
